Voorbodes van een Burn-out

We leven in een prestatiecultuur. Dit houdt in dat de druk ligt op het behalen van succes, maar vaak ook het verleggen van onze grenzen. Dit laatste kan een impact hebben op je mentale gezondheid. De toename van mensen met een Burn-out is niet voor niets. Het is de druk om te presteren, de dubbele last (privé/werk), hoge verantwoordelijkheid en spanning op de werkvloer wat ter grondslag van een Burn-out ligt. Meer en meer mensen voelen zich hierdoor geestelijk en lichamelijk uitgeput.

Hoe krijg je een Burn-out?

Een Burn-out sluipt erin. Symptomen stapelen zich langzaam op elkaar en onthullen zichzelf  pas later. Getroffen mensen raken verdwaald in hun werk en vergeten alles daaromheen. Vaak is het ambitie, perfectionisme en de focus op prestaties leveren dat iemand geobsedeerd raakt met werk. Terwijl men meer en meer opgebrand raakt en steeds meer in kracht afneemt, vergeet hij of zij goed voor zichzelf te zorgen. Op een gegeven moment wordt de geestelijke vermoeidheid overweldigend. Ontspannen is er niet meer bij want niets ontspant…

Je kunt je voorstellen dat iemand zich toenemend gestrest voelt en zichzelf als slachtoffer van omstandigheden ziet. Er lijken geen momenten van herstel aanwezig dus men voelt zich chronisch opgebrand en het lijkt uitzichtloos. Het gevaar hierin ligt dat men mogelijk naar middelen grijpt of slechte gewoontes ontwikkelt die enigszins kalmeren. 

Twaalf stappen

Hier is een lijst welke fases iemand doorloopt wat betreft de weg naar een volledige Burn-out.

  1. Druk om te presteren, de beste willen zijn.
  2. Nog harder je best doen indien het presteren niet opvalt (en slechter voor jezelf zorgen).
  3. Het verwaarlozen van je eigen behoeftes, er is nergens tijd voor. Een sociaal leven valt hier ook onder
  4. Het onderdrukken van de eigen behoeftes en het vermijden van conflict. 
  5. Werk wordt meer belangrijk dan de relaties die je hebt
  6. De ontkenning van het hebben van problemen (je wordt cynisch, neemt afstand, bent ongeduldig, soms agressief).
  7. Je trekt jezelf (sociaal gezien) terug. 
  8. Naast jezelf terugtrekken vul je leegtes met shoppen, alcohol of nicotine, of andersoortige verslavingen.
  9. Je voelt bijna niets meer, voelt dat je in dienst staat van je leven in plaats van andersom
  10. Je voelt je gevoelloos en ontmoedigd. Angst en paniek beginnen te overheersen en er ontstaat een soort compensatiegedrag.
  11. Je bent op, voelt je constant depressief, wanhopig en soms zijn er suïcidale neigingen.
  12. Volledig in de Burn-out, mentaal en geestelijk opgebrand.

Je kunt je voorstellen dat een Burn-out er dus niet zomaar is en omdat het erin sluipt er meerdere facetten heeft die het herstel erg pittig maken. Hoewel de symptomen gelijk zijn, verschilt de weg terug per mens en is het maatwerk. Dat ook precies waar het bij mijn eigen Burn-out coaching om gaat: per persoon de juiste vorm vinden en afstemmen op hoe de persoon zijn of haar eigen situatie weer zou willen zien. 

Symptomen van een Burn-out

Een Burn-out heeft niet alleen impact op de geest, maar pleegt ook roofbouw op het lichaam. Hieronder dus een overzicht van symptomen van zowel geest als lichaam

Geest

  • Geen focus
  • Angstig/paniekerig
  • Kort(er) lontje
  • Je ergert je snel aan van alles
  • Machteloosheid
  • Lusteloos
  • Je voelt je altijd opgejaagd
  • Moeite met mensen te vertrouwen
  • Aanleg voor verslaving (bijvoorbeeld drugs, alcohol, nicotine, gamen)
  • Je bent neerslachtig
  • Meer onzeker dan voorheen

Lichaam

  • Altijd moe
  • Je slaapt slecht
  • Spierpijn
  • Nek- en schouderklachten
  • Rusteloosheid in de buikstreek
  • Hoog in de ademhaling
  • Geen focus
  • Kracht ontbreekt aan je stem
  • Snel moe
  • Laag libido
  • Hoofdpijn
  • Moeite met de stoelgang

Het mag duidelijk zijn dat de lichamelijke symptomen een gevolg zijn van de geestelijke. 

Hoe kun je een Burn-out voorkomen?

Er zijn een paar punten waar je op kunt letten om een Burn-out te voorkomen. Vooral als je nu al weet dat je in een prestatiegerichte omgeving werkt. Ik ben me bewust dat tips geven vaak makkelijker klinkt dan dat ze uit te voeren zijn. Tóch wil ik er een paar met je delen.

  • Het hoeft niet perfect te zijn allemaal en je hoeft het ook niet te zijn. Niemand verwacht dat van je, dus verwacht het ook niet van jezelf. Perfectie ligt in het imperfect zijn zeg ik altijd.
  • Geloof het of niet, maar je kunt ook ‘nee’ zeggen. Er wordt al teveel hooi op je vork genomen en ‘ja’ op alles zeggen voegt alleen maar meer hooi toe.
  • Neem pauzes! Ja, niet alleen koffiepauzes, maar denk meer aan vaker verlof, of vakantie.
  • Klaar met werk is klaar met werk… Sluit de deur, niet alleen van je werklocatie, maar ook in je hoofd. Neem je werk dus niet teveel mee naar huis.
  • Vind manieren om te ontspannen. Of het nu  Netflixen, hardlopen of een potje gamen is, ONTSPAN! Dus niet vluchten in een activiteit, nee, iets wat echt ontspant dus ook leuk is.
  • Vermijd stress. Ja, zoek het niet op als je op voorhand kunt inschatten dat iets mogelijk stress oplevert.

Wat als ik een Burn-out heb?

Hoe sneller je realiseert dat je een Burn-out hebt, hoe sneller je kunt handelen. De eerste stap is in gesprek gaan met een huisarts om de burn-out vast te stellen. Als dit al gebeurd is dan kun je een Burn-out coach inschakelen, mogelijk ook een psycholoog. Een Burn-out is een teken dat je het anders moet gaan doen en met hulp leer je weer beter met stress om te gaan en de ontspanning weer te vinden. 

Er is dus altijd een weg terug!